Υπό το φως του μυθιστορήματος

by Σταύρος Ζουμπουλάκης

Τα δοκίμια που απαρτίζουν το παρόν βιβλίο είναι κείμενα ενός αναγνώστη που διαβάζει μυθιστορήματα, και που ορισμένα από αυτά τον κέντρισαν να τα συζητήσει. Είναι κείμενα υποκειμενικά, μα όχι αυθαίρετα, που θέλουν να συναντήσουν άλλους αναγνώστες. Πιστεύω ότι το μυθιστόρημα σκέφτεται, με τρόπο αινιγματικό, τη ζωή και τον κόσμο, και γι’ αυτό όποιος καταφεύγει στην ανάγνωση παλαιότερων ή σύγχρονων, ελληνικών ή ξένων μυθιστορημάτων θέλει ακριβώς, συνειδητά ή ανεπίγνωστα, να ξεδιαλύνει λίγο το αίνιγμα της ζωής του, να φωτίσει το μυστήριό της, μα και να διευρύνει τα όρια της δικής του κατανόησης του κόσμου και των ανθρώπων.

Στο βιβλίο συζητιούνται κυρίως τα μυθιστορήματα Ιώβ του Γιόζεφ Ροτ, Ο Σατανάς στο Γκόραϋ του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, Επιχείρηση Σάυλωκ του Φίλιπ Ροθ, Η Δύναμις και η Δόξα του Γκράχαμ Γκρην, Γκίλιαντ και Στο σπίτι της Μέριλιν Ρόμπινσον, Τα στοιχειώδη σωματίδια και Ο χάρτης και η επικράτεια του Μισέλ Ουελμπέκ, καθώς επίσης και το Ημερολόγιο προσευχής της Φλάννερυ Ο’Κόννορ και το δοκίμιο Η διπλή φλόγα του Οκτάβιο Πας. Το γεγονός ότι συζητιούνται αυτά και όχι άλλα είναι, σε μεγάλο βαθμό, συμπτωματικό και πάντως δεν έχει αξιολογικό χαρακτήρα. Θα μπορούσε να ήταν και άλλα. Ένα μικρό κείμενο για τον Θερβάντες, τον μεγάλο πατέρα του ευρωπαϊκού μυθιστορήματος, τίθεται αντί εισαγωγής, και ένα άλλο στο τέλος, ως παράρτημα, με απορίες και ερωτήματα για τη σχέση μυθιστορήματος και παγκοσμιοποίησης.
Στ. Ζ.

214 pages, Paperback

Published January 1, 2015

About the author

O Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα και φιλοσοφία στο Παρίσι. Δίδαξε πολλά χρόνια στη μέση εκπαίδευση. Από το 1998 ως το 2012 ήταν διευθυντής του περιοδικού "Νέα Εστία". Είναι πρόεδρος, από το 2008, του Δ.Σ. του βιβλικού ιδρύματος "Άρτος Ζωής".

Reviews

[Eliasdgian · Rating 4 out of 5]

Ηδη από το προλόγισμα της έκδοσης, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης ενημερώνει τον αναγνώστη του ότι στα έντεκα μικρά μελετήματα που ακολουθούν εκφράζονται οι απόψεις του συγγραφέα, όχι ως θεωρητικού της λογοτεχνίας, αλλά ως αναγνώστη. Απαλλαγμένος, έτσι, από το άγχος της ειδημοσύνης, ο συγγραφέας, ως ίσος προς ίσον πλέον, συνδιαλέγεται με τον αναγνώστη του, μιλώντας απλά και μεταφέροντας τους προσωπικούς στοχασμούς του για μερικά (εξαιρετικά) βιβλία που διάβασε.

Στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης, λοιπόν, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης μοιράζεται με τον αναγνώστη του τις υποκειμενικές του απόψεις όσον αφορά τα βιβλία: Ιώβ: Η ιστορία ενός απλού ανθρώπου του Joseph Roth, Ο σατανάς στο Γκόραϋ του Isaac Bashevis Singer, Επιχείρηση Σάυλωκ: Μία ομολογία του Philip Roth, Η Δύναμις και η Δόξα του Graham Greene, A Prayer Journal (Ημερολόγιο προσευχής) της Flannery O' Connor, Γκίλιαντ (Gilead #1) και Στο σπίτι (Gilead #2) της Marilynne Robinson, Η Διπλή Φλόγα: Έρωτας και Ερωτισμός του Octavio Paz, Τα στοιχειώδη σωματίδια και Ο χάρτης και η επικράτεια του Michel Houellebecq.

Βιβλία, με θεολογικές αναφορές τα περισσότερα, πραγματεύονται την πίστη στον Θεό και τη μαρτυρία στο όνομά Του, την αναπόδραστη πορεία του ανθρώπου προς το τέλος (του ανθρώπινου είδους εν γένει), τον πόθο, την αναγκαιότητα, αλλά και την αδυνατότητα της αγάπης. Φωτίζοντας τις λεπτομέρειες που συνθέτουν το ιστορικό, κοινωνικό και θρησκευτικό πλαίσιο εντός του οποίου έζησαν και δημιούργησαν οι συγγραφείς τους (ο εβραϊκός μικρόκοσμος του Νιούαρκ, γενέτειρα του Φίλιπ Ροθ, η βαθιά καθολική πίστη του Γκράχαμ Γρην και της Φλάννερυ Ο’ Κόννορ, η καλβινική παράδοση του προτεσταντισμού που διαποτίζει τα βιβλία της Μέριλιν Ρόμπινσον, ο αθεϊσμός του Ουελμπέκ), ο Σταύρος Ζουμπουλάκης εκμυστηρεύεται στον αναγνώστη του όλα εκείνα (τα μικρά ή μεγάλα πράγματα) που κέντρισαν το ενδιαφέρον του σε σχέση με τα παραπάνω βιβλία και τους συγγραφείς τους∙ κι είναι τόσο ωραία αυτή η συνομιλία, που αναπότρεπτα σε οδηγεί στη βιβλιοθήκη σου, ώστε να ξεφυλλίσεις (ξανά) την Επιχείρηση Σάυλωκ και την τριλογία της Ρόμπινσον, ή, έστω, στο πλησιέστερο βιβλιοπωλείο, για να επιστρέψεις πλουσιότερος με τον Γκράχαμ Γκρην και τον Μισέλ Ουελμπέκ παραμάσχαλα.

[Nikos Tsentemeidis]

Μια συλλογή άρθρων - λογοτεχνικών κριτικών, γνωστών μυθιστορημάτων. Ο Ζουμπουλάκης φαίνεται ότι είναι πολύ διαβασμένος. Το κύριο μειονέκτημα, εκφράζοντας προσωπική άποψη, είναι ότι το βάρος των κριτικών αφορούν έντονα το θρησκευτικό στοιχείο.

[Azy Gouziou · Rating 1 out of 5]

Άεχισα να το διαβάζω μ' ενθουσιασμό, όμως στην πορεία διαπίστωσα ότι τα κείμενα δεν είναι και τόσο τυχαία επιλεγμένα. Έχουν μόνο ΜΙΑ κατεύθυνση: την ΘΡΗΣΚΕΙΑ. Απογοητεύτηκα...