Jump to ratings and reviews
Rate this book

Liefde, als dat het is

Rate this book
Sev en David ontmoeten elkaar in bed. Geen relatie, spreken ze af. Zij was er nooit erg goed in en hij is na een gelukkig huwelijk van twintig jaar verlaten en heeft geen idee meer wie hij is. Behalve hen volgen we Terri, Davids vertrokken echtgenote, hun kinderen en Terri's nieuwe vriend. Een speurtocht naar wat het is en hoe het moet: samenzijn, een individu zijn in het collectief van het gezin, leven buiten het gebeitelde verband. Schermer grijpt de lezer bij zijn oor en sleurt hem het verhaal door, dicht op de huid van haar personages.

Liefde, als dat het is gaat over vele versies van de liefde: puberromantiek, vriendschap, lichamelijke lust, tot-de-dood-ons-scheidt en de intensiteit van het moment. Een modern verhaal over een eeuwig onderwerp.

203 pages, Hardcover

First published June 19, 2019

34 people are currently reading
4183 people want to read

About the author

Marijke Schermer

10 books106 followers
Marijke Schermer (b. 1975) is a novelist and playwright. In a full-page review, the NRC Handelsblad proclaimed that Schermer is ‘quickly becoming one of the most interesting writers in the Netherlands.’ Her novel Noodweer (2016) was shortlisted for the ECI Literature Prize and has been translated into German, Spanish and Danish. Her novel Love, if that's what it is was shortlisted for the Libris Literature Prize 2020

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
406 (17%)
4 stars
1,076 (47%)
3 stars
603 (26%)
2 stars
148 (6%)
1 star
32 (1%)
Displaying 1 - 30 of 286 reviews
Profile Image for Henk.
1,177 reviews252 followers
March 15, 2020
De beklemming en sleur van het huwelijk door een scala van personages van alle kanten bekeken - 3.5 ster
Je bewaakt een kleine oase in jezelf die zich vult met vrijheid of met eenzaamheid of met een combinatie daarvan.

Plicht, vrijheid, jezelf blijven in een relatie, het zijn geen nieuwe thema's die Marijke Schermer in Liefde, als dat het is oppakt.
We volgen het ontrafelen van de relatie van een 25 jaar getrouwd stel, David en Terri, en de impact die dit heeft op elkaar, hun kinderen en hun minnaars. De gebeurtenissen zijn op zich niet wereldschokkend of bijzonder, maar de stijl en het zorgvuldig proza maken dit toch een indrukwekkend boek. De scènes waar op op sleur gereflecteerd wordt deden me qua beklemming denken aan de 1950's sectie van De uren, waarbij de vrouw doordeweeks naar een hotel rijdt om maar even alleen en uit haar gezinsleven te zijn. De sympathie en het begrip van de lezer wordt door voor andere personages gewekt, van plichtsgetrouwe David (Je moeten en je willen, die zullen vaak verschillen, je doet het beste als je doet, niet wat je wil, maar wat je moet) tot zijn vrijheidslievende vrouw met haar aspiraties (Gescheiden, maar fatsoenlijk; gebutst, maar levend; met behoud van liefde en zorg voor kinderen, maar losgemaakt van het gezin, terug individu geworden. Verantwoordelijk maar vrij).

De impact op hun dochters is ontroerend beschreven (Ze noemt hem papa, hem wel. Ze laat zich troosten, ook omdat het hen troost & Ze moet niet meer tegen hem zeggen dat ze bang is. Ze moet zich realiseren dat de risico’s groter zijn dan de troost) en hier komt ook kalverliefde terug.

Interessant tenslotte is de compartimentalisering van levens die de auteur beschrijft, in hoeverre vergroeien mensen met elkaar en zijn ze nog los te zien van hun rol als bijvoorbeeld moeder (Ze weet dat ze van haar kinderen houdt, maar nergens in zich kan ze dat gevoel nog vinden, ze legt haar hoofd op de tafel. Kan dat? Kan je op een dag wakker worden en de liefde kwijt zijn? Is ze gek aan het worden? Is liefde een gewoonte? Of een wilsbesluit? Is er iets, iets echt, waar?) en de ongrijpbaarheid van liefde (Dat zodra je ophoudt erin te geloven je een verzameling afzonderlijke levens en geheime gedachten bent die alleen maar ooit door een nu uitgedoofde kracht bijeengebracht zijn).

Zulke vertrouwde thema's tijdloos en eloquent verwoorden is knap en de bekentenis van Sev helemaal aan het eind van het boek laat naar mijn mening echte vertelkunst zien. Een terechte nominatie voor de Libris literatuurprijs wat mij betreft.

Quotes:
Er is geen enkelvoudig waarom.

Dit is gemeen. En waar. Wat is belangrijker?

Niet blijven is weggaan.

Tot alles bereid, had zij gezegd, maar nergens toe in staat.
Profile Image for Dolf Patijn.
787 reviews51 followers
April 23, 2020
Een ingetogen roman over relaties en hoe mensen zich aanpassen en afzetten. De personages zijn levensecht. Ik had aan het Lucas personage vanaf het begin een hekel en dat is tijdens het lezen niet veranderd. Het is in dit boek goed te zien dat Schermer een toneelschrijfster is. De hoofdstukken worden bijna als scenes in een toneelstuk gepresenteerd. Zij is in haar taal erg visueel maar laat de lezer wel voldoende ruimte. Mooi.
Profile Image for Niki Vervaeke.
658 reviews43 followers
November 2, 2019
Soms weet je al voor je begint dat het zal p(l)akken.
En het was van dat, over liefde, leegte, over denken over conventies en trouw
over doen wat we denken dat we moeten doen
over impact en ongrijpbaarheid
over kiezen
over vechten met en ontdekken van
en dit in zinnen die keihard binnenkomen of u doen slikken en nadenken
en de wereld op zijn kop zetten

Zeer goed
https://www.tzum.info/2019/06/recensi...
Profile Image for Guido.
147 reviews
July 21, 2019
DISSECTIE VAN EEN KAPOT HUWELIJK

Stil komt ze de trap op, kleedt zich uit en gaat naast hem liggen, haar rug naar hem toe gedraaid. Ze liggen, wakker allebei. Hij ruikt haar: buitenlucht en lichaam, hij wil haar hemd omhoogdoen en haar huid tegen zijn borst en zijn buik aan voelen. Hij wil zijn armen om haar heen slaan, wil haar lichaam vasthouden, haar lichaam dat bij hem hoort, dat in hun huwelijk thuishoort, haar lichaam dat ze met hem deelt, haar lichaam dat de afgelopen vijfentwintig jaar veranderd is, dikker was, dunner was, jong was, zwanger was, ziek is geweest, de laatste paar jaar alleen maar gestroomlijnder is geworden – iets wat hij niet aantrekkelijker vindt, het is wel mooi, maar haar molligheid voelde lekkerder, het lichaam dat ze nu heeft is vooral prestatie. Haar lichaam dat ondanks die veranderingen steeds een constante was, een constante factor in zijn leven, een constante aanwezigheid. Hij voelt alweer tranen opwellen in zijn ogen.
‘David?’
‘Ja?’
Het kan ook goedkomen, stellen overleven verliefdheden, crisissen, periodes van verwijdering, vertwijfeling, parachutespringen.
‘Kun je wat minder hard ademhalen?’
Profile Image for Myriam.
496 reviews68 followers
August 3, 2019
‘Dat is vreemd aan de liefde, de liefde is het medicijn dat je zonder diezelfde liefde niet nodig had.’
Profile Image for mel.
475 reviews57 followers
May 13, 2022
4.5 stars. Terri realizes one day, after 25-years of marriage, that she doesn’t love her husband anymore. She decides to leave him and two daughters to live with her lover.

This uniquely written novel changes the perspective from one to another—so we can see the different views of wife, husband, daughters, lovers. The perspective changes from one to another without warning. At first, you will probably need time. But after some time, I got used to it, and then it flowed perfectly. It reminded me a bit of Days of Abandonment, in a way how love and family can be shattered and destroyed overnight. Very well written. I would be glad to read something else from this author.

Thanks to World Editions for the ARC and this opportunity! This is a voluntary review, and all opinions are my own.
Profile Image for Elly Lewin.
266 reviews10 followers
March 20, 2021
Dit in een bui van radicale SOG grotendeels in een dag uitgelezen en ik ben er helemaal van ondersteboven. Niet echt het type boek dat me normaal gesproken aanspreekt, maar echt goed, echt mooi, gevoelig, raak.
Profile Image for Inge Vermeire.
363 reviews85 followers
March 25, 2020
Marijke Schermer ontleedt de liefde of toch datgene wat veel koppels 'liefde ' noemen.

"Ik hou van je. Die zin kan een uiting zijn van een gevoel, een gevoel dat in je opwelt en tot woorden dwingt, het kan een bevestiging zijn van een band, een geruststelling, of een bezwering, een bezwering van onheil, en dat laatste is het, het is een zin die een poging doet door uitgesproken te worden het bijbehorende gevoel op te roepen, maar in haar gebeurt niks, het is de meest dode, meest liefdeloze zin die er bestaat."

Wat doet een huwelijk van 25 jaar met het individu dat je ooit was? Kan je binnen zo'n lange relatie nog een individu blijven? En wat als het antwoord op die vraag negatief is, wat doe je dan? Blijf je nog eens 25 jaar in die beperking van je hele zijn of moet je je noodgedwongen losrukken?

Schermer verwoordt het allemaal heel precies en toch ook zeer poëtisch. Ze schrijft vlot en tegelijkertijd met veel diepgang.

Ik maakte me wel de bedenking dat het jammer is hoe je als lezer toch min of meer partij kiest voor David en de kinderen. Het portret van Terri leidt tot weinig empathie met haar personage, terwijl de keuzes die Terri maakt ook heel herkenbaar zijn. Schermer verdiept zich, naar mijn aanvoelen, te weinig in het conflict dat in Terri woedt. Maar dat is natuurlijk de keuze die de auteur gemaakt heeft.

Ik heb het boek graag gelezen! Een aanrader, als je houdt van romans waarin de liefde gefileerd wordt.

Profile Image for lou.
249 reviews457 followers
October 16, 2021
where to start, maybe i can start by saying this was incredible? i knew i was going to like it since its for "the days of abandonment" fans, but oh my god.
in this book we follow the divorce of Terri and David, and all the altercations they have to go through. they ask themselves ¿what does it mean being married? ¿what do we search in a relationship? (+abyss was my favorite chapter ever, that description they did was beautiful). something that i loved was the fact that we could see everyone perspective, a lot of times, focusing in one person leaves us with way too many questions, but the author gave us EVERYTHING. i'm just mesmerized by this and i'm so glad i read this. one of my favorites reads of this year !!

thank u netgalley for providing me the access to read this !!

14/10-15/10
Profile Image for Jill.
Author 2 books2,043 followers
February 23, 2022
Falling in love is easy; it’s being in love that is difficult. For the characters that inhabit this propulsive and gut-wrenching novel, enduring love – which includes true intimacy – is a near-impossible goal.

The core couple, Terri and David, have been married for 25 years and share two coming-of-age daughters. But Terri is – get ready for it – “feeling suffocated.” She asks herself, “Can a family be a happy one if the individual members of that family are not?” And she most decidedly is not. Dependable, loyal David, in her eyes, has sucked all the joy out of living. He won’t skydive or learn Italian or – well, a number of things.

So she gravitates to Lucas, a good-looking, narcissistic bachelor who believes that we should all be – to coin the cliché – free to be you and me. In the meantime, David, who is reeling from the betrayal, gets on a dating app and meets Sev, with whom he can share emotional intimacies and physical fantasies without meeting (at least for a while.) Then there is teenage Krista, in the throes of a first love – albeit a disassociated one – and her younger sister Ally, who witnesses it all and reels from what she views.

This could be predictable stuff, but in the hands of Dutch author Maryke Schermer, it’s anything but. She explores the ripple effects of a broken marriage, and she does so beautifully. What happens, she asks, when sex, love, intimacy, understanding and nostalgia are not truly disconnected but lead to one partner believing they add up to, “Just this, you and me, and this island in time?” What happens when the place where love was supposed to dwell becomes occupied by a reservoir of secret thoughts? Does it then become stagnation – or tranquility? Is the erosion of love inevitable? What do we owe ourselves – and those who trust us? Is “love the medicine you wouldn’t need if the love didn’t exist?

I loved this novel – couldn't turn pages fast enough – despite (or maybe because) of the flawed and flailing characters. This book, only marginally on my radar, is my first delight of the New Year. Thanks to World Editions for enabling me to be an early reader in exchange for an honest review.
Profile Image for Matthieu Wegh.
866 reviews25 followers
March 15, 2024
? Leeskring Leiderdorp 15/3/22
🤔 Ik ben positief verrast door dit mooie boek over een gezin na een scheiding en hun gedachtes, gevoelens en gesprekjes. In elk hoofdstukje is het even zoeken wie nu aan het woord is en soms merk je dat pas als het bijvoorbeeld over een kledingstuk gaat (djellaba). Dat deed mij denken aan een boek van Anna Enquist ('Het Geheim'), waar je steeds op zoek moest in welke tijd het hoofdstukje zich afspeelde. Een van de laatste hoofdstukken begint met een cursief stuk van 2 pagina's en op het einde zijn er een aantal schrijf/tikfouten gemaakt..o, ja, het is een 1e druk 😉. Maar het verhaal vond ik zo boeiend dat ik het in een paar dagen uit las...
MW 7/3/22

In de leeskring waren de meningen weer verdeeld, van lyrisch zoals onze docente tot 'ik vond het niets, ik miste een diepere laag, etc'...Onze docente tipte nog het boek Noodweer dat zij nog niet gelezen heeft, maar waar ze benieuwd naar is gezien de nog positievere reacties dan op dit boek.

MW 16/3/22
Profile Image for Peter.
Author 6 books139 followers
Read
March 14, 2023
Alleen al vanwege het vertelperspectief is deze roman de moeite waard. Marijke Schermer springt behendig heen en weer tussen de gedachten van alle hoofdpersonen – we zitten soms even in het ene hoofd, dan weer in het andere, en een alinea later weer in het volgende. Het deed me bij een paar van de sterkste scènes denken aan een Wes Anderson-film, waarbij de camera door het huis beweegt alsof het doormidden gezaagd is: even in de woonkamer bij David en Terri en hun huwelijksproblemen, dan een verdieping hoger bij oudste dochter Krista, en dan een kamertje verder, bij de jongere Ally.

De ontmanteling van dat huwelijk is de kern van het verhaal. Terri ziet zichzelf niet nog eens 25 jaar het bed delen met een voorspelbare goedzak, en dat is helaas wel hoe ze haar man David inmiddels zou typeren. David is dus het slachtoffer van haar opgewonden dadendrang, maar spéélt die rol ook tot vervelens toe. Auw, oei, wat is ie zielig. Als Terri eenmaal Davids tegenpool gevonden heeft in Lucas – betere seks, minder gedoe – gaat David schoorvoetend ook op zoek, via een datingsite, waardoor hij Sev leert kennen. Beide dochters van het echtpaar hebben ondertussen hun eigen, aan de vroege puberteit ontsproten gevoelsleven.

En in al deze hoofden verkeren we dus om beurten. Dat geeft het verhaal snelheid en houdt het interessant. Maar terwijl ik die aanpak zo waardeerde, miste ik een echt sprankelende stijl. De beschrijvingen van deze personages en hun belevenissen blijven meestal wat vlak. Ik las geen metaforen die me deden opveren, geen zinnen die ik zou willen onthouden. Bovendien had ik al bij al iets meer ontwikkeling verwacht. Nu is die voor elk personage min of meer hetzelfde: na een tegenslag in de liefde reikt hij of zij uit naar een nieuwe kans, om er dan nét niet bij te kunnen.
Profile Image for Sofie.
48 reviews
August 9, 2019
Alleen die titel al, toch? Daar viel ik voor. En voor Marijke Schermer voor wie ik inmiddels een speciaal boekenplankje in m'n hart heb. Het scheelt misschien dat het even geleden is dat ik Noodweer las en hongerig was voor goede literatuur, maar jemig wat was dit fijn. En zo passend bij het leven, denk ik, dat die ingrijpende, disruptieve beslissingen niet per definitie de verwachte of gewenste gevolgen hebben. Dat het vaak niet goed komt, of veel later pas, op een andere manier.
Profile Image for Lise Delabie.
181 reviews34 followers
August 20, 2019
Ik las dit boek toevallig, en even toevallig vlak na Tolstojs Anna Karenina - het bleek een mooi vervolg. Erg scherp en mooi boek over liefdesangst, in alle vormen.

"Is liefde een gewoonte? Of een wilsbesluit? Is er iets, iets echt, waar?"
750 reviews93 followers
June 27, 2020
The story of a failing marriage from the perspective of the spouses, the children, the lovers. Very well written, with profound and sharp observations in compact sentences. This short novel came to my attention after it was shortlisted for the most important literary prize in the Netherlands. It reminded me of Geir Gulliksen.
Profile Image for Yasmin.
61 reviews8 followers
November 29, 2019
3,5

‘Het is jouw leven, waarom zou je je zo schamen?’
Profile Image for Anton Segers.
1,308 reviews19 followers
February 6, 2021
Een ontdekking: in tegenstelling tot Vlaanderen heeft Nederland veel schrijftalent.
Marijke Schermer tackelt het veel behandelde en lastige onderwerp van de liefde met heel veel nuance, scherpe waarneming en een perfecte mix van afstand en mededogen. Er blijft in deze roman van scheiden en lijden weinig over van de grote romantische idealen van de liefde, maar toch druipt de liefde ervan af, zowel voor de mens als voor de literatuur.
Een aanrader.
Profile Image for Sasha.
312 reviews51 followers
October 17, 2020
Is liefde een gewoonte of een wilsbesluit? Deze vraag stond centraal. Prachtige en messcherpe dialogen. Dwars door je ziel. Dit kan zo als toneelstuk opgevoerd worden. Waarom geen 5 sterren? Ik vond sommige personages te eendimensionaal. Verder ben ik blij dat ik het gelezen heb. Absolute aanrader.
Profile Image for Will.
487 reviews1 follower
July 18, 2019
‘Betekent jezelf zijn bij iemand niet vooral dat je in de ogen van de ander iemand bent met wie je graag zou samenvallen?’
648 reviews6 followers
June 12, 2020
Wat een prachtige roman. Een verkenning van wat liefde is, getoond in veel varianten. Lezen!
Profile Image for Fabian.
199 reviews26 followers
February 18, 2020
Ik begon te lezen en ineens was het klaar. Fenomenaal - de film Magnolia op papier.
Profile Image for Esther.
422 reviews5 followers
June 28, 2020
Mager zesje. Net besproken bij de Leuke boekenclub van de bibliotheek Utrecht. Mijn mening is sindsdien niet veranderd. Ik had gehoopt dat de bespreking ervoor zou zorgen dat ik het verhaal meer kon waarderen.

Ik vond de afwisseling tussen de verschillende personages in het boek erg sterk. Je hebt als lezer niet door hoe snel het gaat, maar het gebeurt en het voelt heel natuurlijk aan. Zo wordt er in bepaalde stukken van het boek per zin van personage en gedachten gewisseld.

Lees veel opmerkingen van lezers over de "onsympathieke Lucas", maar is hij dat wel? Hij is degene in het verhaal die duidelijk weet wat hij wil en zijn grenzen afbakent waar de andere personages verzanden in eindeloze gesprekken.

Het is niet 'leuk' of sterk te noemen. Het gaat over een scheiding en het uiteenvallen van een gezin. Een onderwerp wat interessant kan zijn maar op mij kwam het saai en uitgemolken over, als een uitgeblust huwelijk. Misschien sluit het boek meer aan bij mensen met dezelfde ervaringen? Ik sta voor mijn gevoel ver van de situatie af, dus kon me niet goed binden aan het verhaal en de personages. Liefde blijft een maf iets.
Profile Image for Wendy.
179 reviews16 followers
October 6, 2021
DNF 21%

I feel bad for stopping, especially as I'm not far in, but it just doesn't work for me. I loved the idea of having the points of view of the children, the spouses and the lovers, but I got lost because of the writing. Each time the POV changed, I had to re-read the previous lines to realize we switched characters. I thought I'd get used to it... but no.

On top of that, I couldn't fathom where the story was going. Towards healing (David)? Discovery (the eldest daughter)? Reversed betrayal (Terri)? Or was it simply stating the current situation, without letting us take a peek at the characters' future? I was too early in the book to get the full picture, so it's hard to guess. But I still felt like the book had no purpose. Maybe it just wasn't for me...

Profile Image for Lalagè.
1,124 reviews76 followers
April 20, 2020
De personen zijn levensecht, net als in Noodweer. Dat komt door alle dialogen en details. Bij de seks is het net niet te veel en het stoort me dat er regelmatig gevloekt wordt, maar van beschrijvingen van eten kan ik geen genoeg krijgen. De personen zijn echter niet sympathiek. Vaak hoop ik op een bepaalde afloop voor de hoofdpersonen van een boek, maar hier is dat niet zo.
Marijke Schermer weet de sfeer op diverse momenten treffend te beschrijven. Iedereen zal wel dingen herkennen in de verhalen van deze mensen en dat maakt het interessant.

https://lalageleest.nl/2020/04/20/lie...
750 reviews93 followers
July 26, 2021
The story of a failing marriage from the perspective of the spouses, the children, the lovers. Very well written, with profound and sharp observations in compact sentences. This short novel came to my attention after it was shortlisted for the most important literary prize in the Netherlands. It reminded me of Geir Gulliksen.
Displaying 1 - 30 of 286 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.